2013年9月24日星期二

Tightness of chest ရင္ၾကပ္ေရာဂါ


Q: ေလးစားရပါေသာ ဆရာခင္ဗ်ား ရင္ၾကပ္ေရာဂါအေၾကာင္း သိရွိလုိပါသျဖင့္ ေျဖၾကားေပးပါရန္ ေလးစားစြာ ေတာင္းဆုိပါရေစ။ ကၽြန္ေတာ္ သိခ်င္တာရယ္၊ ရင္ထဲမွာ ခံစားခဲ့ရတာရယ္။ (ဆရာဝန္ရဲ႕တုန္ျပန္႔မွဳ)

ကၽြန္ေတာ္သားက ယခု ၄ ႏွစ္ ျပည့္ခါနီးပါျပီး၊ ၃ ႏွစ္ ၆ လ တုန္းက ေခ်ာင္းဆုိးၾကာလုိ႔ အိမ္နား ေဆးခန္းျပျပီး ေဆးေသာက္တာ မေပ်ာက္ဘူး၊ ဒီေတာ့ ကေလး အထူးကုနဲ႕ျပမွ ရေတာ့မယ္ဆုိျပီး SSC ကုိေျပးရေတာ့တာပဲ။ ဟုိေရာက္ေတာ့ ဆရာဝန္က ထံုးစံအတုိင္း ကေလး အေျခအေနေတြ ေမးတယ္၊ ေခ်ာင္းဆုိးတာ ႏွစ္ပတ္ ေလာက္ ရွိျပီး၊ ေရမခ်ိဴးတာ ၾကာလုိ႔လား မသိဘူး ညဘက္ ကုိယ္ပူခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာဝန္က ေခ်ာင္းဆုိးတာ ၾကာျပီဆုိေတာ့ ရင္ၾကပ္မ်ိဳးရွိလား အေဖဘက္ကေရာ၊ အေမဘက္ကေရာ၊ ေမးပါတယ္။ ရွိပါတယ္လုိ႔ အေမဘက္ ကေလးအဘြားမွာ။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း သိလုိသမွ် ေမးတာ မ်ားသြားေတာ႕၊ ဆရာဝန္က ေျပာပါတယ္။ Generation ရွိရင္ ရင္ၾကပ္ပဲ၊ ရင္ၾကပ္ေရာဂါဆုိတာ တသက္လံုး မေပ်ာက္ဘူးလုိ႔ စိတ္ဆုိးမာန္ဆုိး နဲ႔ေျဖပါတယ္ (ေမးတာ မ်ားသြားလုိ႔လား မသိဘူး)။ ပထမ တေန႔ျပတယ္၊ Ventolin ၃ ကဒ္ ေပးတယ္ ၄ ပံု ၃ ပံု တေန႔ သံုးၾကိမ္ေသာက္၊ ျပီးရင္ ျပန္လာျပ၊ မေပ်ာက္ေတာ႔ ထပ္ျပရတာေပါ့၊ ဒီလုိဆုိရင္ ေသြးေဖာက္စစ္၊ ဓါတ္မွန္ရုိက္ ျပန္လာျပဆုိျပီး ရက္ခ်ိန္းလုိက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္သား ေသြး ႏွစ္ခါ ေဖာက္ခဲ႔ရပါတယ္။ ပထမတစ္ခါ ေသြးေၾကာရွာ မေတြ႔တာနဲ႔၊ ထုိနည္းလည္းေကာင္း ဓါတ္မွန္လည္း ႏွစ္ခါ ရုိက္ခဲ႔ရပါသည္။ ကေလးက လွဳပ္လုိ႔မျငိမ္လုိ႕။ အေျဖရေတာ႕ အက်ိဳးအေၾကာင္း သိခ်င္တာေပါ့၊ TB ေတြ ဘာေတြ ျဖစ္သလားေပါ့၊ ဓါတ္မွန္ဆရာကလည္း မလာ။ အထူးကုဆရာဝန္ကလည္း အဆုတ္မွာ သိပ္ရွင္းရွင္း မရွိဘူးလုိ႕ ဒါပဲ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း မေမးရဲေတာ့ဘူး ဘာျဖစ္လုိ႔ ညာျဖစ္လုိ႔။ ေဆးေနာက္တစ္မ်ိဳး ေျပာင္းေပးတယ္။ ပုိးသတ္ေဆး ထင္ပါတယ္။ ေခ်ာင္းဆုိေသးရင္ Ventolin ပါေသာက္ ေျပာပါတယ္။ ေဆးကုန္သြားျပန္ျပီ မထူးျခားေတာ့၊ ကၽြန္ေတာ္ အမ်ိဳးသမီး အေမ၊ အစ္မေတြနဲ႕ တုိင္ပင္ျပီး အမ်ိဳးသမီး အေမျပေနၾက ဆရာဝန္ကုိ ထပ္ျပၾကည့္ရပါတယ္။ ဓါတ္မွန္အေျဖလည္း ေမးၾကည့္ပါတယ္။ ဆရာဝန္က အဆုတ္မွာ အရိပ္နည္းနည္းပဲ ရွိတာပါ။ ေဆးေပးလုိက္မယ္ ေသာက္ၾကည့္လုိက္ပါ ဆုိျပီး ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါတယ္။

ျပီးခဲ့တဲ့အပတ္ေလာက္ ေခ်ာင္းျပန္ဆုိးလာပါတယ္။ (အခ်ိဳေတြ စားတာ မ်ားသြားလုိ႔) သလိပ္ေတြလည္း ထလာတယ္။ မေထြးထုတ္တတ္ဘူး။ ပါးစပ္နဲ႔ တရွဳရွဳ ေလရွဳပါတယ္။ အဲတာနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး အေမ ျပေနၾက ဆရာဝန္ကုိ ထပ္ျပ ၾကည့္ရပါတယ္။ ေဆးေပးတယ္ ေသာက္တယ္ ေဆးကုန္သြားေပးမယ္႔၊ သလိပ္က်န္ေသးတယ္၊ ပါးစပ္နဲ႔ ေလနည္းနည္း ရွဳေသးပါတယ္။ အဲတာ ရင္ၾကပ္ေရာဂါလားခင္ဗ်ား။


1) ရင္ၾကပ္ေရာဂါဆုိတာ တသက္လံုးမေပ်ာက္ဘူးဆုိတာမွန္ပါသလား ?
2) 3 ႏွစ္ ေက်ာ္ 4 ႏွစ္ကေလး Ventolin တုိက္လုိ႔ရပါသလား? ဘာေဆးတုိက္လုိ႔ရပါလဲ ?
3) ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ေလးမ်ား ညႊန္ၾကားေပးပါရန္၊
4) လာေရာက္ျပသတဲ႔ လူနာေတြအေပၚ ေစတနာ အျပည့္အဝရွိတဲ႔ ျမန္မာျပည္က ကေလးဆရာဝန္ကုိ ညႊန္ၾကားေပးပါရန္။


A: ပဌမဆံုးေတာ့ ဆရာဝန္တဦးရဲ႕ဆက္ဆံမႈအတြက္ သူ႔ကိုယ္စားဘဲ ေတာင္းပန္စကား ေျပာပါရေစ။


ဖတ္ရတာေတြ ေထာက္ရင္ ၂ မ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ေနပါတယ္။ ရင္ၾကပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကေလးရဲ႕ အသက္ရွဴတဲ့ အသံက ၾကပ္ေနတာမ်ိဳး ၾကားရသလား။ ဥပမာ စီစီ စီစီ၊ ရႊၽီရႊီ ရႊၽီရႊီ၊ ၾကပ္ေနခ်ိန္မွာ သူအသက္ရွဴပံုက ပါးစပ္ကေနပါ ရွဴသလား။ သိပ္ဆိုးရင္ လည္ပင္ေၾကာေတြပါ ေထာင္ေနသလား၊ ႏွဳပ္ခမ္းနဲနဲ ျပာေနေသးလား။ ၾကပ္တဲ့ အခ်ိန္က တူေနတတ္သလား။ ဥပမာ မိုးအံု႔ခ်ိန္၊ အစာတခုခု သတ္သတ္မွတ္မွတ္ စားျပီးခ်ိန္ စသျဖင့္။ အဲဒီအေျခအေနနဲ႔ လကၡဏာေတြက ပန္းနာ-ရင္ၾကပ္ လို႔ ေခၚႏိုင္တယ္။ အသက္ရွဴတာကို သူ ၾကပ္ေနခ်ိန္မွာ နားၾကပ္နဲ႔ နားေထာင္ရင္ သိသာလိမ့္မယ္။


ဒုတိယ စဥ္းစားလို႔ရတာက အသက္ရွဴလမ္း ပိုးဝင္လို႔ျဖစ္တာ။ ပိုးမွာလဲ ျဖစ္ေနၾက ဗက္တီးရီးယား နဲ႔ တီဘီ။ ေမြးစက (ဘီစီဂ်ီ) ကာကြယ္ေဆး ဘယ္ဘက္ပခံုးမွာ ထိုးထားရင္ တီဘီျဖစ္ဘို႔ အခြင့္အလမ္း အေတာ္ၾကီး နည္းပါမယ္။ တီဘီ ျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားပိုးဝင္လို႔ျဖစ္ျဖစ္ အဆုပ္ပြေနရင္ ဓါတ္မွန္မွာ ေပၚခ်င္ေပၚတတ္တယ္။ တီဘီျဖစ္ရင္ ကေလးက ညေနပိုင္း ကိုယ္နည္းနည္း ပူတတ္တယ္။ ညပိုင္း ေခါင္းေခြ်း ထြက္တတ္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မတိုးဘဲ ေနတတ္တယ္။


ပိုးဝင္တာက တီဘီ မဟုတ္ရင္ ပဋိဇီဝေဆးေပးလို႔ သက္သာသြားႏိုင္ပါတယ္။ တခုရွိေသးပါတယ္။ ပန္းနာရွိေနရင္ ပိုးဝင္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ ဒါဆိုရင္ ပဋိဇီဝေဆးေပးရင္ တမ်ိဳးေကာင္းသြားျပီး၊ ၾကပ္ခ်ိန္ေရာက္ရင္ေတာ့ ၾကပ္လိမ့္အံုးမယ္။


ခြ်ဲမထုတ္တတ္ေသးတဲ့ အရြယ္အတြက္ ေရေႏြးေငြ႔ ရွဴေစပါ။ Steam inhalation ေရေႏြး ပြက္ေအာက္လုပ္၊ ခြက္တခုထဲထည့္၊ ကေလးေခါင္းကို ခြက္ေပၚ အေငြ႔ထြက္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ပါးစပ္ နဲ႔ ႏွာေခါင္းထား၊ အေငြ႔ မျပန္႔ေအာင္ ပုဝါ တထည္ ျခံဳျပီး၊ ပံုမွန္ အသက္ရွဴနည္း ျဖစ္တယ္။ ဘာေဆးမွ ေရေႏြးထဲ မထည့္ပါနဲ႔။ လွ်ပ္စစ္သံုး Steam inhalator/Inhaler နဲ႔ Facial Sauna ကိုလည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အေတာ္ ထိေရာက္တယ္။ ခြ်ဲေပ်ာ္ေစတယ္။


Ventolin ေဆးက ေလျပြန္က်ဥ္းေနတာကို က်ယ္ေစအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ေဆး ျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆံုးက ပန္းနာ အတြက္ သံုးတာ။ တျခား အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ရင္ၾကပ္ရင္လည္း ေပးပါတယ္။ Salbutamol or Albuterol ကို ေခၚတာပါ။ ႐ွဴေဆး-ေသာက္ေဆး ရွိပါတယ္။ Salbutamol ကို ကေလး ၂ ႏွစ္မွ ၆ ႏွစ္၊ 0.1 – 0.2 mg/kg given 3 times daily ေပးရတယ္။ Ventolin inhaler ရွဴေဆးကို သံုးတာ ပိုေကာင္းတယ္။


ပန္းနာ မျဖစ္ပါေစနဲ႔ ဆုေတာင္းပါတယ္။ ဗဟုသုတအျဖစ္ ဖတ္ရေအာင္း အရင္ေရးထားတာ ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္။


လိုေသးရင္ ေမးပါ။ ကေလးဆိုေတာ့ မေျပာတတ္ ရွာေသးဘူး။ မိသားစု အားလံုး က်န္းမာ-ခ်မ္းသာၾကပါေစ။


Dr. တင့္ေဆြ
၂၄-၈-၂ဝ၁ဝ




没有评论:

发表评论